Κυριακή 1 Απριλίου 2012

Δεσμώτες του Ιλίγγου



 Είχαν ήδη σχηματίσει τον κύκλο. Πιασμένοι χέρι χέρι. Τα πρόσωπά τους στεγνά, βασανισμένα. Τα ζυγωματικά πεταγμένα έξω, τα μάτια άδεια, με μια σπίθα θα ‘λεγες να πασχίζει στιγμές στιγμές να βγει στην επιφάνεια.
- Δημήτρης
- Παρών...
Ήταν το πρωινό προσκλητήριο κάτι σαν μια τελετή απονομής επαίνου για τη νίκη. Μια ακόμη νύχτα είχε περάσει κι αυτοί βρίσκονταν εκεί. Πόση δύναμη έκρυβε μέσα του εκείνο το παρών. Μα και πόση πάλη, πόση αγωνία, πόσα φαντάσματα...
Θεραπευτική κοινότητα Ιθάκη. Η Ιθάκη τους. Για όλους αυτούς που δεν είχαν φροντίσει να κλείσουν τ’ αυτιά τους την ώρα που τραγουδούσαν οι σειρήνες κι έτσι φυλακίστηκαν στον ψεύτικο παράδεισο. Κι ύστερα ανακάλυψαν πως μόνο παράδεισος δεν ήταν. Κόλαση ήταν σκοτεινή. Άβυσσος μ’ όλη την σημασία της λέξης.
- Σταμάτης.
- Παρών...
Τους είχαν πει για τα ναρκωτικά, ως πού θα τους ανέβαζαν, μα δεν τους είπαν πού θα τους γκρέμιζαν αμέσως μετά. Τους είχαν πει ότι θα τα ‘παιρναν για να ταξιδεύουν, μα δεν τους είπαν ότι ύστερα από τις πρώτες φορές, θα  τα ‘παιρναν απλά και μόνο για να μην πονούν. Τους είχαν πει ότι θα μπορούσαν να τα κόψουν όποια στιγμή ήθελαν, μα δεν τους είπαν για το σύνδρομο στέρησης. Και όχι μόνο το σωματικό που κρατάει λίγες μέρες, μα και το ψυχικό που διαρκεί μήνες. Απογοήτευση, κατάθλιψη, τάσεις αυτοκτονίας...
Ναι, η ψυχή τους η ίδια ήταν αυτή που πονούσε αφόρητα τώρα κι αυτόν τον πόνο ήταν που πολεμούσαν, πιασμένοι χέρι χέρι, εκεί στην Ιθάκη. Τουλάχιστον όμως τώρα αγωνίζονταν και κάθε μέρα τους έφερνε πιο κοντά στην οριστική λύτρωση. Τους μέχρι χθες δεσμώτες του ιλίγγου.
- Γιώργος.
- Παρών...
Πόσα περνούν τώρα απ’ το μυαλό του. Η πρώτη φορά, να έτσι, από περιέργεια. Κι ύστερα ακολούθησαν κι άλλες. Και τα ναρκωτικά να γίνονται όλο και πιο βαριά, μιας και το βαποράκι δεν είχε πια σχεδόν ποτέ ελαφρά. Τέλειωναν γρήγορα του ‘χε πει. Κι η εξάρτηση ν’ αυξάνεται μέρα με τη μέρα. Στο τέλος ήρθαν κι οι ενέσεις. Και χρειαζόταν τόσες δόσεις. Τόσα λεφτά. Στην αρχή έκλεβε απ’ το σπίτι. Αργότερα άρχισαν κι οι διαρρήξεις. Κρύος ιδρώτας κι ο φόβος να δαγκώνει την ψυχή σαν το ανήμερο θεριό. Και η καρδιά να σπαρταρά, σαν έτοιμη να σπάσει. Κι η δόση με χέρια που ‘τρεμαν, για να περάσει ο πόνος. Κι ύστερα ένας ύπνος βαθύς, λήθαργος σωστός, ανακούφιση έστω και προσωρινή για το βασανισμένο του κορμί. Ως την επόμενη φορά..
- Άγγελος.
- Παρών...
Ναι, ήταν παρών. Λίγο προτού φτάσει στο τέλος, λες και του έδωσε κουράγιο ο Θεός και μπόρεσε και μάζεψε τα κομμάτια του, στέριωσε τα πόδια του που ‘τρεμαν απ’ την εξάντληση, στήριξε όρθιο το ισχνό του κορμί, άνοιξε τα θολά του μάτια και μ’ όσα υπόλοιπα δύναμης του είχαν απομείνει, με σπασμένη φωνή, ψιθυριστά σχεδόν συλλάβισε την μεγάλη λέξη: Όχι...
- Γιάννης.
- Παρών...
Ναι, ήταν παρών κι αυτός. Γιατί η ζωή είναι όμορφη, φτάνει να μπορέσεις να το δεις.  Κι αυτό για να το καταφέρεις, πρέπει ν’ ανοίξεις διάπλατα τα μάτια της ψυχής σου. Και είναι σίγουρα έτσι. Το λένε, αυτόπτες μάρτυρες, αυτοί που κυριολεκτικά έρχονται πίσω από την άλλη όχθη. Οι πρώην δεσμώτες του ιλίγγου.

(Κ. Μπούζας: ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑΤΑ,2008)

ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΗΡΥΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ



Σε παλαιότερες εποχές, τότε που ο άνθρωπος είχε διαθέσιμο χρόνο ν’ αφουγκραστεί, να προσεγγίσει, να γνωρίσει και τελικά να συνειδητοποιήσει κάποια πράγματα, υπήρχε ένας βαθύτατος σεβασμός στην φύση.

Έτσι στην Αρχαία Ελλάδα, ο Αριστοτέλης ονομάζει τον Κόσμο «Ορατό Θεό». Εξάλλου η ύπαρξη τόσων θεοτήτων ποταμών, λιμνών και άλλων στοιχείων του περιβάλλοντος, αποδεικνύει συναισθήματα που αγγίζουν τα όρια βαθύτατης αγάπης. Τόση ήταν αυτή, για κάτι που θεωρούσαν ούτως ή άλλως ζωντανό, ώστε ο Ξενοφών έφτασε ακόμη και στο σημείο να απορρίπτει  το πείραμα ως «βάσανον της φύσης».

Η ίδια βέβαια φυσιολατρική στάση συνεχίστηκε, σε γενικές γραμμές και στις μεταγενέστερες εποχές. Έτσι ο Άγιος Κοσμάς, ο Αιτωλός, προφητεύει: «Οι άνθρωποι θα μείνουν φτωχοί, γιατί δεν θα έχουν αγάπη στα δέντρα». Και ο Βολταίρος διακηρύσσει: «Ο σεβασμός στη φύση, είναι αγάπη στην ζωή». Με την σειρά του, ο Λαμαρτίνος καταγγέλλει: «Οι βασανιστές των ζώων, είναι και βασανιστές του ανθρώπου. Μόνο το θύμα διαφέρει». Και ο Σαίξπηρ εκφράζει, για μια ακόμη φορά, την μεγάλη αλήθεια: «Η φύση είναι ο αντιπρόσωπος του Θεού  στη Γη».

Θα μπορούσαμε να πούμε, ότι όλοι οι άνθρωποι του πνεύματος συναισθάνθηκαν και βίωσαν, κατά καιρούς, την υπαρξιακή αγωνία της Γαίας. Έτσι ο Μαχάτμα Γκάντι διαπιστώνει: « Ο πολιτισμός ενός λαού έχει σαν βασικό στοιχείο του την αγάπη στα ζώα». Και ο Σαρλ Μπωντλαίρ αναλογίζεται: «Χρειάζεται αγάπη. Αγάπη πολλή για να ζεστάνεις ένα παγωμένο σπουργίτι, για να γιατρέψεις ένα πληγωμένο σκυλί». Ο Κόνραντ Λόρεντς, τέλος, δημιουργός της νέας επιστήμης της ηθολογίας και κάτοχος του Βραβείου Νόμπελ, προειδοποιεί: «Η ερήμωση του φυσικού περιβάλλοντος, καταστρέφει, όχι μόνο τον εξωτερικό κόσμο μέσα στον οποίο ζούμε, αλλά και κάθε σεβασμό του ανθρώπου για την ομορφιά και το μεγαλείο μιας δημιουργίας που τον ξεπερνά».

Υπήρξε όμως κι ένας ποιητής που τραγούδησε όσο λίγοι την φύση. Είναι ο Κώστας Κρυστάλλης που, με λόγια απλά, μιλά βαθιά μες στην καρδιά μας: «Για μένα το πιο απλό λουλούδι μπορεί να γεννήσει σκέψεις, που θα μου φέρουν δάκρυα στα μάτια». Ο ίδιος σε ένα ποίημα του γράφει:
Το άγιο χώμα που πατάς, τα δάση που διαβαίνεις,
τα μαύρα μάτια που κοιτάς, τ’ αγέρι π’ ανασαίνεις,
τους ποταμούς, τα κρύα νερά, τα πλάγια τ’ ανθισμένα
και τα βουνά μας τα ισκιερά χαιρέτα κι από μένα.

Όμως και στη σημερινή φρενήρη εποχή μας, υπάρχουν άνθρωποι που συνειδητοποιούν τη μεγάλη σημασία που έχει για τον άνθρωπο η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Κάτω μάλιστα από την πίεση της απειλής – και σε πολλές περιπτώσεις της εφιαλτικής πραγματικότητας – της μόλυνσης ή ακόμη και της ερήμωσής του, οι άνθρωποι αυτοί γίνονται ολοένα και περισσότεροι. Και το γεγονός αυτό οπωσδήποτε αφήνει να διαφανεί μία ελπίδα.

(Κ. Μπούζας: ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑΤΑ,2008)